Nussir, Sámediggi ja demokratiija
Sámedikkepresideanta lea áitán geassit ášši diggái jus Nussir oažžu doaibmalobi álggahit ruvkki Riehpovutnii. Dát buvttihii, nu go leimmet vuordán, garra vástádusa beakkán ustitguoktás Fálesnuori sátnejođiheaddjis Ragnar Olsenis ja Nussir hoavddas Øystein Rushfeldtas.
Olsen oaivvilda lea eahpedemokráhtalaš ahte Sámediggi seaguha iežas áššái ovdal go Fálesnuori gielddastivra ja máŋggat earát instánssat leat meannudan ášši. Dávjá dadjat ahte Norga lea riektestáhta, ainjuo dáhttut min riikka galgá leat nu. Dát mearkkaša ahte mis lea lágat mat ee. regulerejit mehciide sisabahkkenlobiid mat sáhttet váikkuhit eará ealáhusaide, olgonastindoaimmaide ja luonddu máŋggabealatvuhtii. Daid maŋimuš 30 jagiid lea ásahuvvon lágat sihkkarastin dihtii ahte sámi álbmot beassá seailluhit ja ovdánahttit iežaset giela, kultuvra ja servodateallima, nu go vuođđolágas čuožžu. Stuorra oassi lágain lea huksejuvvon riikkaidgaskasaš konvenšuvnnaid ala mii geatnegahttá Norgga. Dát lágat dahket rámmaid das maid norgga eiseválddit sáhttet mearridit, ja eaktun vai lágat doaibmet lea ahte son gii oaivvilda iežas vásihan lobihis mearrádusa galgá beassat dan iskkahit norgga dahje riikkaidgaskasaš duopmostuoluide. Jus Sámediggi, luonddugáhttenorganisašuvnnat dahje earát gesset diggái vejolaš mearrádusa addit Nussirii doaibmalobi, lea dat oassin norgga demokratiijas, ii ge uhkádus dan vuostá.
Nussir-hoavda čuoččuha leat ipmašin ahte Sámediggi seaguha áššai mas Sámediggi “ii leat ii bealalaš ge”. Sámedikki bargu lea váldit vára sámi álbmoga beroštumiid dáža eiseváldiid ektui. Dan galgá dahkat sihke Fálesnuori mearrasámiid ektui ja boazosámiid ektui geain leat geasseorohagat ja johtolagat gokko ruvki lea plánejuvvon. Sámediggi lea nappo dalle bealalaš dán áššis. Jus Sámediggi ii livčče beroštan dán áššis, livččejit sii oalát beahttán iežaset barggu. Dákkár áššiin lea Sámedikkis lága mielde vuosttaldanvuoigatvuohta, ja dán vuoigatvuođa lea diggi geavahan loktet ášši bajit hálddahusdássái. Vaikko Gielddaministtar hilggui vuosteákka, lea Sámedikkis sihke vuoigatvuohta ja geatnegasvuohta čuovvolit ášši.
Finnmarkku luonddugáhttenlihttu lea ovdal čájehan ahte Nussir doaibmalohpi rihkku 15 lágaid, njuolggádusaid ja riikkaidgaskasaš konvenšuvnnaid (http://naturvernforbundet.no/finnmark/gruvedrift/en-statlig-forbrytelse-article30817-2023.html)
Mii lohpidat báldda-bálddalágaid čuččodit Sámedikkiin ja máŋggain earáin fáktemin ahte ruvkedoaimmat mat rihkkut riikkaidgaskasaš álbmotrivttiid ja norgga lága eai álggahuvvo.
Finnmark luonddugáhttenlihttu
Vera Eriksen
jođiheaddji